Vulva klachten: jeuk, pijn, branderigheid, problemen met seks

Vulvaire jeuk, pijn, branderigheid en seksuele problemen zijn veel voorkomende klachten bij vrouwen, die de kwaliteit van leven in negatieve zin beïnvloeden. Door schaamte wordt de gang naar de dokter vertraagd. Soms is het vinden van de oorzaak lastig, wordt de afwijking niet herkend of vergt de behandeling een lange moeizame weg zonder uitzicht op blijvend succes. Een uitgebreide inventarisatie van de gezondheidstoestand is een belangrijk uitgangspunt. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van standaard Vulvapoli vragenlijsten. Een behandelingsadvies is daardoor breed gebaseerd, waarmee wellicht voor meer problemen oplossingen kunnen worden aangereikt.

De conditie van de huid en slijmvliezen van de vulva en vagina wordt deels door hormonale factoren bepaald. Ook zonlicht, huidaandoeningen, interne ziekten, voeding, lichamelijke activiteiten, seksueel gedrag, roken, stress en gebruik van bepaalde medicijnen kunnen van invloed zijn op de kwaliteit van de huid en slijmvliezen van de geslachtsorganen. Er kunnen klachten ontstaan met ingrijpende gevolgen voor de vrouw en haar seksuele partner. Ongeveer 35% van de vrouwen met gynaecologische klachten heeft ook problemen op seksueel gebied. Begeleiding door de gynaecoloog in samenwerking met de seksuoloog en dermatoloog kan sneller tot verbetering van klachten en algeheel welbevinden leiden.

Bij vulvaire jeuk zijn er soms zichtbare afwijkingen die veroorzaakt worden door infecties met Candida, huidziekten zoals psoriasis, lichen sclerosus, lichen planus, atopisch eczeem, contact allergisch eczeem, irritant contact eczeem bijvoorbeeld door overmatig wassen en stress.
Zijn er pijnklachten en branderigheid dan kan er sprake zijn van acne, huidinfecties met bacteriën of virussen, lichen sclerosus, lichen planus, vulvitis van Zoon, blaarziekten of beginnende tumoren.
De huisarts kan een eerste onderzoek doen, materiaal afnemen voor een kweek of weefselonderzoek en een behandeling adviseren. Is er aanleiding voor uitgebreider onderzoek of behandeling dan kan verwijzing naar de gynaecoloog, seksuoloog, dermatoloog of gespecialiseerde vulvapoli plaatsvinden.
Niet altijd zijn er duidelijk zichtbare afwijkingen, terwijl er toch klachten optreden van aanhoudende vulvaire pijn en branderigheid. Wordt de pijn door seksueel contact uitgelokt dan kan het gaan om een vulvair vestibulitis syndroom (VVS), vaginisme of kleine kloofjes, terwijl ook allergische reacties op latex en spermavocht een rol kunnen spelen. Een zgn ‘viersporenbeleid’ met extra aandacht voor de pijnplek, de bekkenbodem, de seksuele relatie, het emotionele spanningsniveau van de vrouw en inschakeling van de seksuoloog wordt hierbij geadviseerd.
Bij verergering van klachten rond de menstruaties, of door gebruik van verbanden of inlegkruisjes, kan een behandeling die ook gericht is op vermindering van de menstruaties uitkomst bieden.
Is er sprake van urine incontinentie dan kan een daarop gerichte behandeling ook verbetering geven van vulvaire klachten. Bij ernstige overgangsklachten kan een hormonale behandeling worden overwogen omdat deze ook afname geeft van klachten bij vaginale droogte en pijn. Bij sommige vrouwen rond de overgang kunnen spontaan pijnklachten ontstaan vanuit de schaamlippen tot voorbij de anus of naar de bovenbenen zonder aantoonbare afwijkingen, dit wordt essentiële vulvodynie genoemd. De behandeling hiervan vereist een aparte aanpak, soms ook met inschakeling van de seksuoloog of een pijnteam.

De FeM-poli biedt aandacht en expertise op het gebied van vulvaire jeuk, pijn, branderigheid en seksuele klachten.
Uw huisarts, bedrijfsarts, behandelend specialist of verloskundige kan u verwijzen. Na het maken van de afspraak wordt er een vragenlijst toegestuurd, die u thuis rustig kunt invullen. Deze informatie wordt met u doorgesproken bij uw bezoek aan het spreekuur. Het onderzoek bestaat uit een gesprek, een uitgebreide inspectie en zo nodig aanvullend onderzoek van de afwijking (kweek, uitstrijk, kleuring, weefsel biopsie). Behandelingen en vervolgcontroles worden volgens de geldende richtlijnen van de beroepsverenigingen verricht en komen via de basisverzekering in aanmerking voor vergoeding. Raadpleeg tevoren zekerheidshalve uw polisvoorwaarden of overleg met uw verzekeraar.

Meer informatie en het maken van afspraken via het contactformulier op de website

Referenties

  • C Mitchell. Evaluation and treatment of vulvovaginal itching in postmenopausal women. NAMS practice Pearl, May 2023
  • NVOG Richtlijn Vulvodynie 2018. 
  • IM Pinas. Sexual life and wellbeing in menopausal women with Lichen Sclerosus: impact of HRT and a multidisciplinary approach. Oral presentation EMAS 2012, Athens
  • IM Pinas & JJ Drenth. Sexual dysfunction and vulvar Lichen Sclerosus, a multidisciplinary approach. Oral presentation at 16thISPOG meeting, October 2010, Venice