Het Premenstrueel Syndroom bestaat uit een patroon van maandelijks terugkerende klachten, lichamelijk, mentaal, gedragsmatig of een combinatie daarvan. Prikkelbaarheid, gebrek aan energie, vocht vasthouden, opgeblazen gevoel of eetbuien, veel snoepen worden vaak genoemd. Voor 3-5% van de vrouwen in de vruchtbare levensfase resulteert PMS in ernstige beperking van levenskwaliteit. De klachten ontstaan in de dagen voor de menstruatie en verdwijnen weer zodra de bloeding begint. Er zijn geen aantoonbare lichamelijke of psychische aandoeningen als verklaring voor deze klachten.

Kalendertest

Voor het stellen van de diagnose is de zgn kalendertest doorslaggevend: de klachten worden gedurende tenminste 2 menstruatie cycli bijgehouden op een kalender. Aan het patroon is dan af te lezen of het gaat om PMS, of een andere aandoening.

Overgevoeligheid voor progesteron

Omdat de PMS klachten na de eisprong ontstaan, wordt vermoed dat het hormoon progesteron een rol speelt. Toevoeging van medicijnen met progesteron of progestagenen maakte de klachten vaak erger. De internationale wetenschappelijke vereniging voor PMS geeft de voorkeur aan goede voorlichting en zo nodig behandeling met medicijnen die de stemming stabiliseren; cognitieve en gedragstherapie kunnen ook bijdragen aan verbetering van PMS klachten. De klachten kunnen verergeren tijdens de overgang, het stoppen met de medicijnen in deze levensfase is niet verstandig.

Maatwerk is nodig

De gynaecoloog kan onderscheid maken met andere hormonale aandoeningen en advies geven over de meest passende behandeling. Er zijn verschillende mogelijkheden. PMS kun je niet genezen, maar tijdens de behandeling zullen de klachten niet meer optreden of veel minder last geven. Als de klachten registratie goed wordt bijgehouden is dat na 3 behandelcycli ook af te lezen op de kalender.

Aanpak van de oorzaak of de gevolgen van PMS

Wat het beste werkt voor de een betekent niet dat een ander daarmee ook geholpen is. Elke vrouw heeft een eigen combinatie van klachten en de persoonlijke voorgeschiedenis en voorkeur bepalen welke keuze er gemaakt wordt. De gynaecologen op de FeM-poli hebben veel ervaring met verschillende behandelvormen. Of de voorkeur uitgaat naar uitgebreide uitleg, hormonaal ingrijpen, of stabiliseren van de stemmingsklachten, wij maken graag tijd voor uw vragen en een persoonlijk advies. Afspraak maken via het contactformulier

Wetenschappelijk onderzoek

De specialisten op de FeM-poli zijn betrokken bij wetenschappelijk onderzoek naar PMS dat in het Radboud UMC in Nijmegen wordt verricht. Beschrijving van gedrag tijdens de meest kwetsbare periode van de cyclus is onder andere het doel. Deelnemers aan dit PMS vragenlijst onderzoek, dat anoniem gebeurt, zijn hard nodig; u kunt zich aanmelden via het contactformulier waarna u verdere informatie ontvangt.

Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD)

Dit is een ernstiger vorm van PMS die bij ongeveer 5% van de vrouwen voorkomt. Een verband met post partum depressie en andere depressieve aandoeningen wordt verondersteld. Hormonale invloeden op de klachten krijgen minder aandacht, hoewel verergering van bestaande aandoeningen in de aanloop naar de menstruaties wel wordt beschreven.

Ook bij vermoeden op PMDD kan de kalendertest veel inzicht geven. Wij bekijken uw klachten in het verloop van tenminste 2 menstruatie cycli en kunnen daarna een persoonlijk advies bespreken. Hormonale stabilisatie kan bijdragen aan klachtenverlichting. Omdat het om complexe zorg gaat is samenwerking met behandelaars van onderliggende aandoeningen een voorwaarde. Bespreek een eventuele doorverwijzing daarom ook met de arts of therapeut die uw situatie kent en de noodzakelijke informatie kan meegeven voor de gynaecoloog of kan meedenken bij het vinden van de meest passende oplossing.

Referenties

  • L Tiranini & RE Nappi. Recent advances in understanding/management of premenstrual dysphoric disorder/premenstrual syndrome – review. Fac Rev. 2022 Apr 28;11:11.  doi: 10.12703/r/11-11. eCollection 2022
  • SV Carlini et al. Management of Premenstrual Dysphoric Disorder: A Scoping Review. Int J Womens Health. 2022 Dec 21;14:1783-1801.  doi: 10.2147/IJWH.S297062. eCollection 2022.
  • E Ismaili et al. Fourth consensus of the International Society for Premenstrual Disorders (ISPMD): auditable standards for diagnosis and management of premenstrual disorder. Arch Womens Ment Health. 2016 Dec;19(6):953-958.doi: 10.1007/s00737-016-0631-7