Het Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) is de meest voorkomende hormonale aandoening bij vrouwen, tussen de 5 en 15% heeft er last van. De eierstokken werken niet optimaal, de rijping van eitjes en de eisprong zijn verstoord. Over de precieze oorzaak is nog te weinig bekend, soms is dat genetisch bepaald, soms speelt overgewicht een rol.

Bron: Freya

Verstoorde eierstokfunctie

Vrouwen met een polycysteus ovarium syndroom (PCOS) maken niet elke maand een rijp eitje aan. In plaats daarvan zijn er meerdere eiblaasjes (cysten) die nauwelijks groeien, er volgt niet altijd een eisprong. Daardoor kan de menstruatie cyclus onregelmatig worden, de ene maand zijn er bijvoorbeeld 20 dagen tussen de bloedingen, in een volgende cyclus kan dat 6 weken of langer duren. Ook de hoeveelheid bloedverlies kan wisselend zijn. Met al die kleine eiblaasjes is de eierstok soms gevoelig, als een zeurende buikpijn. Zwanger worden kan meer tijd vergen, daarvoor zijn medische behandelingen mogelijk. De kans op een miskraam is iets hoger dan bij vrouwen zonder PCOS. Stemmingsklachten komen wat meer voor, evenals afgenomen zin in seks.

Verstoorde stofwisseling

  • Te hoog testosteron: Bij PCOS kan het testosteron gehalte in het bloed verhoogd zijn. Bijbehorende klachten zijn acne, overbeharing op het lichaam en gezicht (hirsutisme) of haaruitval op het hoofd (alopecia) waardoor het hoofdhaar dunner wordt
  • Te hoog insuline: dit hormoon regelt de suikerstofwisseling, maar bij PCOS maakt het lichaam meer insuline aan of reageert niet goed op de aanwezige hoeveelheid. Ontregeling van de bloedsuiker spiegels is het gevolg en een hoger risico op het krijgen van diabetes type 2
  • Te hoog cholesterol: dit gaat vaak samen met de verstoring van de testosteron- en insuline productie. Afzettingen van cholesterol plaques in de vaatwanden maken deze stugger. Er is meer risico op hoge bloeddruk en ernstige complicaties van het vaatstelsel

Preconceptioneel advies

Om goed geïnformeerd en zo gezond mogelijk aan een zwangerschap te beginnen is het raadzaam dat vrouwen met PCOS de risico’s van deze aandoening kennen. Goede voorbereiding op eventuele problemen bij de behandeling en tijdens een zwangerschap begint met een gesprek met de arts. Het belang van naleven van adviezen zoals gezonde leefstijl, gewichtsreductie bij overgewicht of obesitas, stoppen met roken en alcohol, voldoende lichaamsbeweging en optimaliseren van de psychische gezondheid komt altijd aan de orde. Behandelingen worden effectiever, en ook de zwangerschapsuitkomst is beter. Dat komt ook de gezondheid op latere leeftijd ten goede.

PCOS na de vruchtbare levensfase

Spontaan herstel van de eierstok functie met afname van het aantal eiblaasjes na het 35e jaar wordt beschreven, ook kunnen de menstruaties tijdelijk regelmatiger worden. Vrouwen met PCOS komen ongeveer 4 jaar later in de overgang dan vrouwen zonder PCOS. Dat zou de ontwikkeling van hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten in de postmenopauze vertragen. Het risico op baarmoederkanker is 2-3x verhoogd, omdat het baarmoederslijmvlies niet voldoende wordt afgestoten. Vrouwen met PCOS en overgewicht hebben meer risico op het krijgen van diabetes type 2, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Om de levensfase na de overgang zo gezond mogelijk door te komen zijn leefstijladviezen van belang, naast regelmatige screening van de suiker- en cholesterol stofwisseling en controle van de bloeddruk.

Counseling gesprek op de FeM-poli

Wij maken ruim tijd voor vragen van vrouwen met PCOS in alle levensfasen. Het is belangrijk dat zij goed geïnformeerd zijn over de aandoening. Door goede monitoring kan tijdig op ongunstige ontwikkelingen worden ingespeeld. Behandelingen zijn mogelijk waardoor nadelige gevolgen van PCOS beperkt kunnen worden. Een uitgebreide analyse van de medische voorgeschiedenis is de basis, daarna krijgt u een passend advies en desgewenst verdere begeleiding of doorverwijzing. Aanmelden kan via het contactformulier

Referenties